Temel Değişiklikler
İçerik:
Yeni İnfaz Kanunu 2025, ceza adalet sisteminde hem cezaların caydırıcılığını artırmayı hem de hükümlülerin topluma kazandırılmasını hedefleyen kapsamlı bir reformdur. Bu düzenlemelerle birlikte, ceza infaz sisteminin daha adil, etkin ve insan odaklı bir yapıya kavuşması amaçlanmaktadır. Ayrıntılı bilgi için Avukat Efekan EFE ile iletişime geçiniz.
1. İkinci Kez Mükerrirlere Koşullu Salıverilme İmkanı
Yeni düzenleme ile ikinci kez suç işleyen mükerrir hükümlülere, iyi halli olmaları ve cezalarının dörtte üçünü infaz etmeleri şartıyla koşullu salıverilme imkanı tanındı. Bu değişiklik, yaklaşık 20 bin hükümlünün tahliyesine olanak sağlayabilir
2. Denetimli Serbestlikte Yeni Düzenleme
Denetimli serbestlik uygulamasında, hükümlülerin cezalarının en az onda birini cezaevinde geçirmeleri şartı getirildi. Bu süre, 5 günden az olamayacak
3. Özel İnfaz Usullerinin Kapsamı Genişletildi
Kadın, çocuk ve 65 yaş üstü hükümlüler için konutta infaz süresi 1 yıldan 3 yıla çıkarıldı. 70 yaşını bitirenler için bu süre 4 yıl, 75 yaşını bitirenler için 5 yıl, 80 yaşını bitirenler için ise 6 yıl olarak belirlendi. Ayrıca, ağır hasta ve engelli hükümlüler, Adli Tıp Kurumu raporuyla evde ceza çekebilecek
4. Hafta Sonu ve Geceleyin İnfaz Uygulaması
Kasten işlenen suçlarda toplam 3 yıl, taksirle işlenen suçlarda ise toplam 5 yıl veya daha az süreli hapis cezası alan hükümlüler için hafta sonu veya geceleyin infaz uygulaması getirildi. Bu uygulama, hükümlülerin iş ve aile yaşamlarını sürdürebilmelerine olanak tanıyacak .
Cezalarda Artış ve Caydırıcılık
Yeni infaz düzenlemesiyle birlikte bazı suçların cezalarında artışa gidildi:
- Kasten Yaralama Suçu: Alt sınır 1 yıldan 1 yıl 6 aya çıkarıldı.
- Tehdit Suçu: Nitelikli hallerde cezanın üst sınırı 5 yıldan 7 yıla yükseltildi.
- Alkol veya Uyuşturucu Etkisiyle Araç Kullanma: Alt sınır 3 aydan 6 aya çıkarıldı .
| Madde No | Özet Açıklama | İlgili Düzenleme Alanı |
|---|---|---|
| 1 | 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun ek 1. maddesinde değişiklik yapılarak kanun yoluna başvuruda dava tarihindeki parasal sınırların esas alınması hükme bağlanıyor; üçüncü fıkra yürürlükten kaldırılıyor. | İcra ve İflas Kanunu (İstinaf/Temyiz Sınırı) |
| 2 | 1512 sayılı Noterlik Kanunu’nun 125. maddesi değiştirilerek noterlerin meslek gereklerine uymayan davranışları halinde, durumun niteliğine göre 126. maddede tanımlı disiplin cezalarının uygulanacağı hükme bağlanıyor. | Noterlik Kanunu (Disiplin Kuralları) |
| 3 | Noterlik Kanunu’nda disiplinsizlik sayılan fiiller ve karşılık gelen disiplin cezaları yeniden düzenleniyor. Uyarma, kınama, para cezası, geçici uzaklaştırma ve meslekten çıkarma şeklinde cezalar tanımlanıyor; benzer eylemler için de ilgili cezanın uygulanacağı belirtilerek boşluk bırakılmıyor. | Noterlik Kanunu (Disiplin Cezaları) |
| 4 | Noterlik Kanunu’nun 127. maddesinde değişiklik yapılarak disiplin cezası almış bir noter, cezası kesinleştikten sonra 5 yıl içinde tekrar disiplin suçu işlerse bir derece daha ağır ceza alacak. Ayrıca disiplin soruşturmalarında zamanaşımı süreleri belirleniyor. | Noterlik Kanunu (Disiplin Yaptırımları) |
| 5 | Noterlik Kanunu’nun 157. maddesi, yeni disiplin düzenlemelerine uyum sağlamak amacıyla yürürlükten kaldırılıyor. | Noterlik Kanunu (İlgili Madde Yürürlükten Kaldırma) |
| 6 | Noterlik Kanunu’nun 126. maddesinde öngörülen değişiklikle uyumlu olacak şekilde ilgili başka bir maddede değişiklik yapılıyor (disiplin hükümlerine teknik uyum düzenlemesi). | Noterlik Kanunu (Uyum Düzenlemesi) |
| 7 | 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun ek 1. maddesinin 2. fıkrası değiştiriliyor. İdari davalarda istinaf ve temyiz sınırları belirlenirken davanın açıldığı tarihteki parasal değerlerin esas alınacağı netleştiriliyor; Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına uyum sağlanıyor. | İdari Yargılama Usulü Kanunu (İstinaf/Temyiz Sınırı) |
| 8 | 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 35. maddesinde (suça teşebbüs) değişiklik yapılıyor. Bazı suçların cezaları artırıldığı için, o suçlara teşebbüs hâlinde verilecek cezanın alt ve üst sınırları da orantılı şekilde yükseltiliyor. | Türk Ceza Kanunu (Suça Teşebbüs Cezası) |
| 9 | Türk Ceza Kanunu’nun 86. maddesinde (kasten yaralama) ceza miktarları artırılıyor. Kasten yaralama suçunun alt ve üst sınır cezaları yükseltilerek bu suçla daha etkili mücadele ve caydırıcılık amaçlanıyor. | Türk Ceza Kanunu (Kasten Yaralama) |
| 10 | TCK 87. maddede (neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama) değişiklik yapılıyor. 86. maddede yapılan ceza artışına paralel olarak, bu maddede düzenlenen ağırlaşmış yaralama hallerinin cezaları da yükseltiliyor. | Türk Ceza Kanunu (Ağır Yaralama) |
| 11 | TCK 106. maddede (tehdit suçu) düzenleme yapılıyor. Tehdit fiilinde verilecek hapis cezasının alt sınırı 1 aydan 2 aya çıkarılıyor; nitelikli tehdit hallerinde üst sınır da artırılıyor. | Türk Ceza Kanunu (Tehdit Suçu) |
| 12 | TCK 170. maddede (genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması) değişiklik yapılıyor. Kuru sıkı tabir edilen ses ve gaz fişeği atabilen silahlarla ateş etmek fiili de bu suç kapsamında sayılıyor ve bu suça ilişkin hapis cezalarının alt-üst sınırları yükseltiliyor. Ayrıca suçun insanların toplu bulunduğu yerlerde işlenmesi yeni bir ağırlaştırıcı neden olarak ekleniyor. | Türk Ceza Kanunu (Genel Güvenlik – Silahla Ateş Etme) |
| 13 | TCK 179. maddede (trafik güvenliğini tehlikeye sokma) ceza artırımı yapılıyor. Özellikle çok sık ihlal edilen 2. fıkradaki fiiller için hapis cezasının alt sınırı yükseltiliyor. Ayrıca 3. fıkrada tanımlanan alkollü veya uyuşturucu etkisiyle araç kullanma suçu için ceza ayrı bir bent olarak belirlenip artırılıyor. | Türk Ceza Kanunu (Trafik Güvenliği) |
| 14 | TCK 223. maddede (ulaşım araçlarına karşı suçlar) değişiklik yapılıyor. Madde başlığı “Seyahat hürriyeti” şeklinde güncelleniyor ve ulaşım aracının hareketinin engellenmesi/kaçırılması suçlarında cebir veya tehdit unsuru varsa bu fiiller ayrıca gerçek içtima ile cezalandırılacak şekilde madde yeniden düzenleniyor. Böylece trafikte araçların kasıtlı olarak durdurulması gibi eylemler net cezai yaptırıma bağlanıyor. | Türk Ceza Kanunu (Seyahat Hürriyeti – Ulaşım Güvenliği) |
| 15 | 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 250. maddesinde düzenleme yapılıyor. TCK 170. maddede tanımlanan genel güvenliği tehlikeye sokma suçunun, kişilerin toplu bulunduğu yerlerde işlendiğinde oluşan nitelikli hali, “seri muhakeme” (hızlandırılmış yargılama) usulünün kapsamı dışına çıkarılıyor. | Ceza Muhakemesi Kanunu (Seri Muhakeme Kapsamı) |
| 16 | 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 11. maddesinde değişiklik yapılıyor. Çocuk hükümlülerin cezalarının infazına çocuk kapalı infaz kurumlarında başlanması ve ardından uygun şartları sağlayan çocukların çocuk eğitimevine gönderilmesi hükme bağlanıyor. | İnfaz Kanunu (Çocukların İnfazına Başlama) |
| 17 | İnfaz Kanunu’nun 15. maddesinde değişiklik yapılıyor. Çocuk hükümlülerin kapalı kurumdan eğitimevine iyi hâl değerlendirmesi sonucuna göre ayrılmaları düzenleniyor. Olumsuz rapor alan çocuklar 6 ay içinde yeniden değerlendirilecek. Ayrıca kasıtlı suçtan 3 yıl, taksirli suçtan 5 yıl veya daha az ceza alan çocukların cezalarının doğrudan çocuk eğitimevlerinde infaz edilmesi ve eğitimevindeki kurallara uymayan çocukların tekrar kapalı kuruma gönderilmesi gibi ayrıntılar ekleniyor. | İnfaz Kanunu (Çocuk Eğitimevi Süreci) |
| 18 | İnfaz Kanunu’nun 105/A maddesinin 1. fıkrasında değişiklik yapılıyor. Denetimli serbestlikle tahliye için hükümlünün cezaevinde geçirmesi gereken asgari süre tanımlanıyor: Koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az kalmış hükümlülerin bu haktan yararlanabilmesi için, cezasının en az 1/10’unu cezaevinde çekmiş olması (ama her hâlde en az 5 gün) şart koşuluyor. | İnfaz Kanunu (Denetimli Serbestlik Şartı) |
| 19 | İnfaz Kanunu’nun 108. maddesinde değişiklik yapılıyor. İkinci defa tekerrür hükümleri uygulanan (yani ikinci kez mükerrir) hükümlülere de koşullu salıverilme imkânı tanınması düzenleniyor. Bu hükümlülerin şartlı tahliyesinde, süreli hapis cezalarında koşullu salıverilme oranı 3/4 (dörtte üç) olarak uygulanacak; böylece ikinci kez mükerrirler de belirli bir süreyi iyi hâlle tamamlayınca tahliye şansı elde edecek. | İnfaz Kanunu (İkinci Kez Mükerrirlerin Tahliyesi) |
| 20 | İnfaz Kanunu’nun 110. maddesinde (özel infaz usulleri) kapsamlı değişiklikler yapılıyor. Geceleyin veya hafta sonu infazdan yararlanabilecek ceza sınırı kasten işlenen suçlarda 3 yıla, taksirle işlenenlerde 5 yıla çıkarılıyor. Konutta infazın kapsamı genişletiliyor; kadın, çocuk ve 65 yaş üstü hükümlüler cezalarının 3 yıla kadarki kısmını evde çekebilecek. Ağır hastalık/engellilik durumunda (ağırlaştırılmış müebbet hariç) evde infaz kararı ve denetim süreçleri netleştiriliyor. Özel infaz usulüyle cezasını çekenlere de denetimli serbestlik uygulanabilmesinin önü açılıyor. Özel infazın gereklerine uymayanların ise kalan cezayı cezaevinde tamamlayacağı düzenleniyor. | İnfaz Kanunu (Özel İnfaz Usulleri) |
| 21 | İnfaz Kanunu’nun geçici 10. maddesinin 8. fıkrası değiştiriliyor. İkinci kez mükerrir hükümlülere şartlı tahliye imkânı getiren 108. madde değişikliğine uyum için, önceki geçici hükümde gerekli düzeltme yapılıyor. Böylece uygulamada doğabilecek tereddütler gideriliyor. | İnfaz Kanunu Geçici Madde (Tekerrür Uyumu) |
| 22 | İnfaz Kanunu’na yeni bir geçici madde ekleniyor. Denetimli serbestlikte 1/10 oranında cezaevinde kalma şartı getiren 105/A maddesi değişikliğinin, yürürlük tarihinden önce işlenen suçlar bakımından geriye yürümeyeceği düzenleniyor. Yani hükümlüler bu kuraldan geçmişe dönük olumsuz etkilenmeyecek. | İnfaz Kanunu Geçici Madde (Denetimli Serbestlik Geçiş) |
| 23 | 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınlar Hakkında Kanun’un 2. maddesinde değişiklik yapılıyor. Anayasa Mahkemesi’nin bir iptal kararı doğrultusunda “içeriğin çıkarılması” tanımı yeniden yapılıyor ve “internet ortamından çıkarma” şeklinde tanımlanıyor. Ayrıca “uyarı yöntemi”nin kapsamı netleştirilerek, ihlal iddiasında bulunanların veya BTK’nin ilk bakışta hukuka aykırılığı açık içerikleri doğrudan içerik veya yer sağlayıcıya bildirmesi şeklinde tarif ediliyor. | İnternet Kanunu (Tanımlar ve Uyarı Mekanizması) |
| 24 | İnternet Kanunu’nun 8. maddesinde düzenleme yapılıyor. Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği “içeriğin çıkarılması” hükmüne ilişkin madde, mahkeme kararının gerekçelerine uygun biçimde yeniden düzenleniyor. Böylece internet içeriklerinin çıkarılması tedbiri Anayasa’ya uygun hale getiriliyor. | İnternet Kanunu (İçeriğin Çıkarılması – Erişim Engelleme) |
| 25 | İnternet Kanunu’nun Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen 9. maddesi başlığıyla birlikte yeniden düzenleniyor. Kişilik haklarının ihlali durumunda içeriğin erişimden çıkarılması usulünü belirleyen bu madde, AYM kararındaki gerekçeler ışığında yeniden yazılıyor. | İnternet Kanunu (Madde 9 Yeniden Düzenleme) |
| 26 | 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un 27. maddesinde değişiklik yapılıyor. Anayasa Mahkemesi’nin iptal gerekçelerini karşılamak ve yurt dışı faaliyetli firmalarda çalışan vatandaşlarımızın iş sözleşmeleriyle ilgili hukuki boşluğu gidermek amacıyla, işçi-işveren uyuşmazlıklarına dair kurallar yeniden düzenleniyor. | Milletlerarası Özel Hukuk (İş Sözleşmeleri – AYM Uyumu) |
| 27 | 6087 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kurulu Kanunu’nun 28. maddesinin 3. fıkrasında değişiklik yapılıyor. Yargıtay ve Danıştay kökenli HSK üyelerinin Kurul’da geçirdikleri sürelerin yüksek mahkeme üyeliği 12 yıllık görev süresinden sayılmaması ve görev süresi biten HSK üyelerinin boş kadro olsun olmasın ilgili yüksek mahkemeye üye seçilebilmesi hükme bağlanıyor. | HSK Kanunu (Kurul Üyeliği ve Yüksek Mahkeme Süreleri) |
| 28 | 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ek 1. maddesinde Anayasa Mahkemesi kararı gereği değişiklik yapılıyor. İstinaf ve temyiz başvurularında parasal sınırın tespitinde, karar tarihindeki değerin yerine davanın açıldığı tarihteki değerin esas alınacağı kabul ediliyor; üçüncü fıkra (uygulama kabiliyeti kalmadığı için) yürürlükten kaldırılıyor. | Hukuk Muhakemeleri Kanunu (Kesinlik Sınırı Düzenlemesi) |
| 29 | Yürürlük maddesi – Kanunun ne zaman yürürlüğe gireceğini düzenler. Bu kanun yayımı tarihinde (veya kanun metninde belirtilen özel tarihlerde) yürürlüğe girecektir. | Yürürlük |
| 30 | Yürütme maddesi – Kanun hükümlerinin kim tarafından yürütüleceğini belirtir. Bu düzenlemenin Adalet Bakanlığı ve ilgili makamlar tarafından yürütüleceği ifade edilmektedir. | Yürütme |
